دلیل رنگ های لباس نظامی چیست؟

مهمترین نکته در طراحی لباس نظامی موضوع استتار سربازان در جنگ می باشد زیرا برای جنگیدن ابتدا باید زنده ماند سپس به جنگ با دشمن پرداخت. یکی از ویژگی هایی که هر نوع لباس نظامی باید داشته باشد رنگی متناسب با محیط عملیات می باشد همانند لباس نیروی انتظامی در ایران. شاید حالا با این اشاره ی ساده متوجه طرح های عجیب و غریب چریکی یا پلنگی شده باشید.

تاریخچه رنگ بندی لباس های نظامی

شاید بتوان گفت اولین لباس نظامی مربوط به جنگ جهانی اول می شد هرچند در گذشته نیز جنگ هایی صورت می گرفت اما نوع لباس های آن ها مشخص نیست. ارتش انگلستان در جریان جنگ جهانی اول رنگ لباس های خود را تغییر دادند و به رنگ خاکی تبدیل شد به علت این که تصور می شد رنگ قرمز بیشتر مناسب مراسمات رسمی می باشد. لباس نبرد سربازان فرانسه آبی آسمانی بود زیرا تصور می کردند در افق کمتر دیده می شوند. آلمان ها برای این که لباس نظامی که استفاده می کنند تبدیل به یک نماد شود از رنگ خاکستری استفاده می کردند.

مفهوم رنگ در لباس نظامی

آن چیزی که به هنگام طراحی یک لباس نظامی باید به آن توجه کرد انتخاب رنگ و بافت مناسب به منظور پنهان کردن فرد در جنگ می باشد. زمانی که از رنگ صحبت می شود ویژگی های مختلفی از جمله درجه درخشندگی، میزان غلظت و … مدنظر طراح لباس نظامی قرار گرفته می شود اما آن مفهومی از رنگ که در طراحی لباس نظامی آن را متمایز از سایر طراحی ها می کند ارزش رنگ می باشد. به عنوان مثال در عکاسی طبیعت، مدلینگ و … تنوع رنگ سبب بازی چشم می شود و شاید نتواند جزئیات را به خوبی ببینید و می توانید مفهوم واقعی ارزش رنگ را درک کنید اما در دوربین های دید شب نظامی تصاویر سیاه و سفید است آن گاه ارزش رنگ به خوبی مشخص می شود زیرا این تیرگی و روشنی رنگ های لباس است که موجب تشخیص فرد در تاریکی می شود. شخصی که لباسی به رنگ زرد پوشیده است بلافاصله با دوربین دید شب، شناسایی می شود زیرا درجه درخشندگی رنگ زرد بسیار بالاتر از رنگ های دیگر می باشد.

رنگ مناسب لباس نظامی به هنگام استفاده از دوربین های نظامی

ارزش رنگ در هنرهای تجسمی اهمیت آنچنانی ندارد مگر در سبک های خاصی که گاهی مدنظر هنرمند قرار گرفته می شود اما در حوزه طراحی لباس نظامی ارزش رنگ مهمترین شاخصه این نوع از طراحی ها می باشد. نیروهای نظامی برای شناسایی دشمن در شب از دوربین های دید در شب یا دوربین های تک تیرانداز استفاده می کنند. تکنولوژی این سیستم ها براساس تک رنگ طراحی شده است خاکستری یا سبز. با توجه به این ویژگی سلاح ها و ابزارهای نظامی طراح باید تنوع رنگی مناسبی را در لباس های نظامی ایجاد کند.

عملکرد دوربین های نظامی برای تشخیص افراد

فناوری دوربین های دید در شب برمبنای نورهایی که از خود بر روی اجسام ساطع می کنند و انعکاس درخشندگی نورهای محیط اطراف و اجسام می باشد. این مشخصه سبب می شود اگر شی یا فردی تنها با یک رنگ در محیط حضور داشته باشد یا دیده نمی شود یا به طور کامل در دوربین مشخص می شود. پس برای اینکه فرد بتواند به خوبی در محیط خود را استتار کند باید از رنگ هایی برای لباس نظامی استفاده کرد که تنوع بالایی متناسب با محیط جنگی دارند و غیر قابل تشخیص هستند. زمانی که شما از چندین نوع رنگ در لباس استفاده می کنید هر یک از لحاظ تاریکی و روشنایی درجه ای دارند و این تنوع درخشندگی در دوربین سبب استتار بهتر سرباز می شود. دوربین های نظامی برای تجزیه و شکست نور از تکنولوژی به نام نور اینفرارد یا فروسرخ استفاده می کنند. نور اینفرارد برای تشخیص اجسام و اشخاص براساس ارزش رنگی، نورهایی با طول موج بلند و متوسط را تجزیه می کند بدین ترتیب با تجزیه نور لباس، ارزش رنگی آن در دوربین مشخص می شود و بدین ترتیب شما می توانید دشمن را در تاریکی شناسایی کنید.

ارزش رنگ ها در لباس های نظامی

برای درک مفهوم ارزش رنگ به هنگام کاربرد دوربین های دید در شب باید به تنوع رنگ های به کار رفته در لباس نظامی توجه کنید. همانطور که می دانید قانون مهم طراحی لباس نظامی برمبنای استتار می باشد از این رو همیشه در لباس های نظامی تنوعی از رنگ های تیره و روشن را به کار می برند. در لباس های نظامی بر اساس ارزش رنگ در دوربین های دید در شب و امکان استتار سرباز متناسب با محیط از رنگ های قوی و چرک استفاده می شود به عنوان مثال سربازی که در جنگل ها به نبرد می پردازد باید لباسی متناسب با رنگ برگ ها و ساقه درخت بپوشد از این رو در لباس وی از طیف رنگی سبز و قهوه ای استفاده می شود. برای سربازی که در محیط های خاکی و خشک مبارزه می کند باید از رنگ های متناسب با خاک و صخره استفاده شود و عموما طیف رنگی کرم، قهوه ای و خاکی در طراحی لباس این سربازان به کار می رود. همچنین زمانی که جنگ در محیط های شهری صورت بگیرد از طیف رنگ های سرد و خاکستری در تهیه ی لباس ها استفاده می شود.

استفاده از ارزش رنگ در جنگ جهانی

استتار سربازان در نبرد، کاربرد اینفرارد در دوربین های دید شب و … از تاکنیک های نظامی است که حتی در گذشته نیز در جنگ مورد استفاده قرار می گرفت به عنوان مثال در جریان جنگ جهانی در نبرد بین آلمان و روسیه، بمباران گسترده ای در شهرهای روسیه صورت می گرفت اما با این وجود بسیاری از قسمت های مهم شهری مانند کاخ کرملین، سوله ی مهمات جنگی و … سالم ماندن به علت اینکه عکس های هوایی که آلمانی ها می گرفتند سیاه و سفید یا یک رنگ خنثی بود از این رو دولت روسیه دستور داد قسمت های مهم شهر را به رنگ های سبز، زرد روشن و آبی تیره کنند تا به هنگام عکس های هوایی استتار شود به همین علت به هنگام بمباران قسمت های مهم شهری زمین کشاورزی دیده می شدند از این رو بمباران نمی شدند.

فرهنگ نظامی

رنگ‌ها و فرهنگ نظامی: در فرهنگ‌های مختلف، رنگ‌های لباس نظامی نقش مهمی در بازتاب تاریخ و هویت ملی ایفا می‌کنند. به عنوان مثال، رنگ قرمز در برخی از کشورها نمادی از شجاعت و خونریزی است و در تاریخ نظامی آنها به‌طور مکرر استفاده شده است. از سوی دیگر، رنگ‌های خاکی و سبز در ارتش‌های مدرن به دلیل همخوانی با محیط طبیعی و کاهش دید در میدان جنگ، ترجیح داده می‌شوند. این تنوع رنگ‌ها نه تنها به شرایط جغرافیایی و فرهنگی بستگی دارد، بلکه نشان‌دهنده سلیقه و ترجیحات تاریخی نیز می‌باشد.

روانشناسی رنگ‌ها در نبرد: روانشناسی رنگ‌ها در طراحی لباس‌های نظامی نیز بسیار حائز اهمیت است. رنگ‌هایی مانند آبی و خاکستری معمولاً حس آرامش و اعتماد به نفس را القا می‌کنند، در حالی که رنگ‌های تیره‌تر مانند سیاه یا سبز تیره می‌توانند به ایجاد حس اقتدار و قدرت در سربازان کمک کنند. این جنبه روانشناختی رنگ‌ها در کنار کارکردهای عملی آنها، به فرماندهان نظامی این امکان را می‌دهد که انتخاب‌های استراتژیکی در مورد طراحی و رنگ لباس نیروهای خود داشته باشند.

پیشرفت‌های تکنولوژیک در تولید لباس‌های نظامی: با پیشرفت فناوری، تولید لباس‌های نظامی نیز به شدت تغییر کرده است. امروزه، از الیاف مصنوعی پیشرفته و تکنولوژی‌های نوین مانند نانوتکنولوژی برای افزایش مقاومت، کاهش وزن و ایجاد خواص ضدآب و ضدآتش در لباس‌های نظامی استفاده می‌شود. این پیشرفت‌ها نه تنها باعث افزایش کارایی و راحتی سربازان در میدان نبرد شده است، بلکه به آنها امکان می‌دهد در شرایط مختلف محیطی و جنگی بهتر عمل کنند. به علاوه، استفاده از رنگ‌های تغییرپذیر و کاموفلاژهای هوشمند نیز به تازگی در طراحی لباس‌های نظامی مدرن وارد شده است که می‌تواند آینده لباس‌های نظامی را به کلی متحول کند.

رنگ لباس های نظامی در ایران

در ایران، رنگ لباس‌های نظامی بسته به نوع نیروی نظامی و محیط عملیاتی متفاوت است. تاریخچه استفاده از رنگ‌های مختلف در نیروهای نظامی ایران به دوره‌های مختلف تاریخی برمی‌گردد که هر کدام تحت تأثیر شرایط زمانی، فرهنگی و جغرافیایی خاص خود بوده‌اند.

ارتش جمهوری اسلامی ایران:

لباس‌های نظامی ارتش جمهوری اسلامی ایران به‌طور کلی در سه رنگ اصلی طراحی شده‌اند: سبز، خاکی و خاکستری. رنگ سبز بیشتر در یگان‌های زمینی به‌ویژه در مناطق جنگلی و کوهستانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رنگ به دلیل هماهنگی با محیط‌های طبیعی و ایجاد کمترین میزان دیده‌شدن در این مناطق انتخاب شده است. لباس‌های خاکی نیز برای عملیات‌هایی که در مناطق بیابانی و کویری انجام می‌شود، مناسب هستند. این رنگ به کاهش دیده‌شدن در محیط‌های خشک و بیابانی کمک می‌کند و به استتار بهتر نیروها در این نوع از محیط‌ها منجر می‌شود. رنگ خاکستری نیز در برخی یگان‌های خاص مانند نیروهای زرهی و همچنین در محیط‌های شهری و صنعتی که نیاز به استتار در میان ساختمان‌ها و سازه‌ها دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی:

لباس‌های نظامی سپاه پاسداران نیز با توجه به نیازهای عملیاتی و شرایط جغرافیایی مختلف طراحی شده‌اند. رنگ‌های سبز تیره و زیتونی بیشتر در میان یگان‌های زمینی سپاه مشاهده می‌شود. این رنگ‌ها به دلیل هماهنگی با محیط‌های جنگلی و کوهستانی و همچنین برای استتار در محیط‌های مختلف انتخاب شده‌اند. علاوه بر این، لباس‌های با الگوهای کاموفلاژ (استتار) در سپاه پاسداران نیز به وفور استفاده می‌شود. این الگوها معمولاً ترکیبی از رنگ‌های سبز، خاکی و قهوه‌ای هستند که برای ایجاد اختلال در دیده‌شدن دقیق نیروها توسط دشمن طراحی شده‌اند.

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران:

نیروی انتظامی نیز از رنگ‌های خاصی برای لباس‌های خود استفاده می‌کند که معمولاً شامل رنگ‌های سبز و خاکی است. این رنگ‌ها به ایجاد حس اقتدار و هم‌زمان استتار در محیط‌های عملیاتی مختلف کمک می‌کنند. در محیط‌های شهری، استفاده از رنگ‌های تیره‌تر برای ایجاد هماهنگی با محیط شهری و همچنین ایجاد حس نظم و اقتدار بیشتر، رایج است.

عوامل موثر در انتخاب رنگ:

انتخاب رنگ لباس‌های نظامی در ایران تحت تأثیر چندین عامل است. اولین و مهم‌ترین عامل، محیط عملیاتی است. ایران با داشتن جغرافیایی متنوع از جمله کوهستان‌ها، جنگل‌ها، بیابان‌ها و مناطق شهری، نیازمند استفاده از رنگ‌ها و الگوهای مختلف برای ایجاد استتار مؤثر نیروهای نظامی خود است. عامل دوم، نیاز به استتار و کاهش دیده‌شدن توسط دشمن است که باعث می‌شود رنگ‌های خاکی، سبز و الگوهای کاموفلاژ بیشتر مورد توجه قرار گیرند. همچنین، در برخی موارد خاص مانند یگان‌های ویژه یا مراسم‌های رسمی، لباس‌های نظامی با رنگ‌ها و طراحی‌های متفاوتی استفاده می‌شود که نشان‌دهنده نقش و مأموریت خاص آن یگان است.